Autyzm jest zaburzeniem o objawach podobnych u wielu różnych dzieci, ale przyczyna wejścia na ścieżkę rozwoju w kierunku autyzmu u każdego dziecka jest inna. Typowe objawy autyzmu są wszystkim znane i polegają w skrócie na tym, że dziecko jest schowane przed rodzicami i światem za szybą o różnej grubości. Im ciężej nasilone objawy autyzmu tym dziecko jest bardziej wycofane, izolujące się, nie komunikujące się słownie z otoczeniem a nawet nie reaguje na próby komunikacji pozawerbalnej. Żyje sobie w swoim świecie – rytuałów, stereotypii i zainteresowań. Na próby dotarcia do dziecka  i „przebicia szyby” reaguje nie zawsze z zadowoleniem. Czasem nie chce abyśmy nawet go dotykali. W worku z autyzmem zawierają się dzieci u których autyzm wynika z różnych czynników. Czasem wystąpi nałożenie się kilku ścieżek prowadzących do objawów autyzmu u danego dziecka. Nawet u większości chorych dzieci tak się dzieje, że mamy „silę złego na jednego”. Nazywa się to epigenetyką czyli oddziaływaniem środowiska na dziecko od poczęcia. Dlatego „nie ma się autyzmu raz na zawsze i w takim samym nasileniu,” z wyjątkiem udokumentowanych w badaniu genetycznym sytuacji gdy u dziecka stwierdza się typowe dla autyzmu geny. Dzieci się rozwijają a ich mózg jest jak plastelina, w której my „lepimy” przez oddziaływania terapeutyczne. Im wcześniej zaczniemy tym lepsze efekty, a zwłaszcza jeśli terapie zaczyna się w okresie intensywnych zmian w mózgu miedzy 2 a 3 rokiem życia dziecka.

PRZYCZYNY AUTYZMU

AUTYZM GENETYCZNY

Istnieją 3 grupy genów w autyzmie

  1. Autyzm sprzężony z niepełnosprawnością intelektualną i innymi wadami (wzroku, słuchu, serca, kości itp.). Wtedy dzieci te mają tzw. cechy dysmorfii twarzy i budowy ciała. Należy uważnie patrzeć na : Twarz – rozstaw oczu, oczy, kształt uszu, wysokość czoła, owłosienie na plecach, przedramionach, pupie, Dłonie – bruzda Downa, długość palców dłoni, palce młoteczkowate, dodatkowe paliczki .

Niestety liczba genów powodujących te problemy rośnie z powodu mutacji De novo czyli nowo powstałych na materiale genetycznym, najczęściej na skutek promieniowania mikrofalowego w otoczeniu komórek rozrodczych. Patrzmy gdzie nosimy telefony komórkowe!

  1. Typowe geny dla autyzmu bez cech powyższych – „dzieci książęta i księżniczki o regularnej ładnej urodzie. Te geny można zbadać w panelu genetycznym MLPA autsim 1 i 2.
  2. Geny zaburzeń metylacyjnych MTHFR , wskaźnikiem że u naszego dziecka jest tzw. „ugryzienie bociana ”- śladowe zmiany naczyniakopodobne oraz np. anemia, niedoczynność tarczycy, złe wyniki badan wątroby, wysoki poziom amoniaku, kwasu moczowego, niski poziom kreatyniny, opóźnienie w rozwoju.

 

AUTYZM WRODZONY

Kolejną grupą są dzieci u których żadne badania genetyczne nic nie wykazały, a mają autyzm.

Skąd zatem autyzm ?

Wtedy pytamy:

Co się działo z mamą w ciąży – czy nie chorowała na opryszczkę cytomegalie ( grypopodobne przeziębienie), tokosoplazmozę, boreliozę, paciorkowca i inne. Czy nie brała leków w ciąży (nawet paracetamol szkodzi). Czy nie miała plomb z amalgamatem, miała zdrowa tarczyce, poziom cukru, witaminy D3, B12. Czy brała właściwy kwas foliowy (dobranie rodzaju kwasu foliowego zależy od jej genów MTHFR).

Nazywamy wtedy, że autyzm jest wrodzony, czyli z okresu płodowego kiedy to w okresie ciąży w/w czynniki przekierowują zdrowe genetycznie dziecko na rozwój w kierunku autyzmu.

 

AUTYZM NABYTY W TRAKCIE PORODU LUB PO URODZENIU

  1. Jaki był poród? Czy nie nastąpiło niedotlenienie okołoporodowe, dziecko jest wcześniakiem, miało wrodzone zakażenie na przykład płuc? Czy dziecku zaraz po porodzie podano antybiotyk? Mogły powstać u noworodka objawy SIBO, zwłaszcza jeśli nie było karmione piersią. Dowodem są objawy w postaci kolki, ulewania, GERD, złego spania, gazów, brzydkich kupek, zaparć lub biegunek, słabej odporności na infekcję, AZS (skazy białkowej), wybiorczości pokarmowe.

Obserwujemy też czy potem dziecko nie zachoruje na padaczkę, czy ma objawy dyskretnego mózgowego porażenia dziecięcego, zaburzenia integracji sensorycznej?

  1. Ile razy od urodzenia dostało antybiotyki, leki na gorączkę, jadło śmieciową żywność z chemią jako główny składnik diety? Objawy autyzm wówczas są powiązane z zapaleniem jelit, czyli naszego „ mózgu”, złą florą bakteryjną jelit, przepuszczalności ścianki jelit, uszkodzeniem kosmków.
    Ryzyko występuje wyłącznie w krytycznym okresie rozwoju neuronalnego podczas etapu przedszkolnego.
  2. Ile czasu dziecko o niemowlęctwa spędza na oglądaniu mediów np. bajek w TV, na smartfonie, tablecie? Dopuszczalne przez WHO, normy dla prawidłowego rozwoju dziecka do 3 roku życia, wynoszą odpowiednio od 15 min dla powyżej 1 roku życia do 40 minut dla 3 latka. Sadzając dziecko przed ekranem powyżej tych norm ryzykujemy, że nasze dziecko nie rozwinie prawidłowo mowy.

Może się tak zdarzyć, że powyższe czynniki wystąpi jako jedyne, ale tez mogą się nałożyć.

Uważnie zastanówmy się do jakiej grupy zaliczymy nasze dziecko i działajmy w sposób celowy. Pamiętajmy, że leczenie autyzmu to MARATON a nie sprint.

 

Bożena Śpila

dr n. med. Specjalista psychiatra